ارزیابی تأثیر معدن متروکه مس چغندر سر بر غلظت عناصر سنگین در خاک و گیاهان بومی منطقه (جنوب غرب عباس آباد)

  کانسار مس و معدن متروکه چغندرسر در جنوب غرب عباس آباد، در شرقی‌ترین بخش استان سمنان واقع شده است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی غلظت سرب، روی، مس، منگنز و نیکل در خاک و گیاهان بومی منطقه معدنی چغندرسر است. برای بررسی تأثیر منطقه معدنی مس چغندرسر بر آلودگی خاک منطقه، سه ایستگاه نمونه‌برداری برای خاک و گیاه شامل: بالادست منطقه معدنی متروکه(شاهد)، منطقه معدن‌کاری متروکه و پائین‌دست منطقه معدنی متروکه انتخاب شد. غلظت این عناصر با استفاده از آنالیز ICP-OES اندازه‌گیری شد. همچنین پارامترهایEC ،pH ،,CEC کربنات کلسیم و مواد آلی، درصد ماسه ، سیلت و رس در نمونه‌های خاک نیز تعیین شد. نتایج نشان دادند که حضور کانسار بر پراکنش غلظت عناصر مس، سرب، روی و منگنز (به استثنا نیکل) در خاک مؤثر بوده و بالاترین غلظت این عناصر در منطقه معدنی متروکه مشاهده شد. همچنین با هدف ارزیابی تأثیر حضور کانسار مس بر تجمع فلزات سنگین در گونه‌های گیاهیبومی منطقه، با توجه به تراکم و تاج پوشش و فراوانی گونه‌ها، پنج گونه گیاهی شامل اسپند، درمنه دشتی، افدرا، قیچوکاروانکشبرای بررسی انتخاب شد. غلظت این عناصر در نمونه‌های گیاهی (اندام‌های هوایی و زمینی) با دستگاه جذب اتمیتعیینشد. نتایج نشان داد که  بیشترین غلظت مس در اندام زمینی درمنه (mg/kg 48/52) در منطقه معدنی متروکه است. محاسبه شاخص‌های بیوژئوشیمیایی نشان داد که بیشترین میزان فاکتور انتقال مربوط به عنصر منگنز در افدرا (29/3) است و بیشترین میزان فاکتور تمرکز زیستی مربوط به عنصر سرب در کاروانکش (48/0) است. به‌طور کلی حضور کانسار مس و معدن متروکه بر توزیع غلظت عناصر مورد بررسی به جز نیکل درخاک و گیاهان بومی منطقه مؤثر بوده‌است.